Page 206 - Üçüncü Öğretmen

REHBER
KAPSAYICI BİR OYUN ORTAMINDA

BULUNMASI GEREKEN ÖZELLİKLER
BİNA DIŞI OYUN ALANLARINA İLİŞKİN HAZIRLANAN BİR
REHBERE GÖRE ERİŞİMİN PEK ÇOK ÖZELLİĞİ VAR.

Kapsayıcı bir oyun ortamının ana özellikleri herkesin erişimine açık, etkinlik
temelli, duyusal bakımdan zengin, gelişime uygun ve esnek olmasıdır.

Herkesin erişimine açıklık: işitsel olarak işaretlenebilir; aletlerin üzerine
Ortamın herkesin erişimine açık olması için, Mayer-Johnson resimli iletişim sembollerinin
yalnızca tekerlekli sandalyelere tam erişim kabartması koyularak, kullanım yollarına ilişkin
sağlayan türde bir planlamanın ötesine geçilerek, görsel ve dokunsal ipuçları sağlanabilir; oyun
görme ve işitme engelli, zekâ geriliği ya da engeli alanının hareketli bir bölümü “kırmızı” temalı
olan, konuşma engelli, çekingen, denge sorunu olabilir; “sessiz bir yer” ise daha yeşil ağırlıklı
olan, ince ve/veya kaba motor becerileri düşük ve düzenlenebilir.
benzeri başka sorunları olan çocukların da titizlikle
düşünülmesi gerekir. Gelişime uygunluk ve esneklik:
Gelişimin zamanlama ve hızı farklılık gösterse
Oyun etkinlikleri geliştirirken ya da seçerken de, sağlıklı büyümek için tüm çocukların sosyal/
sorulabilecek bazı sorular: duygusal, zihinsel, duyusal, algısal/motor ve
Oyun ortamı, çocuğun bağımsız oyun oynama fiziksel olmak üzere, beş temel alanda gelişmesi
araçlarını kullanmasına müsait mi? gerekir. Çocukların özel ihtiyaçları ve gereken
Sunulan etkinlik görsel bir farkın yanında, teşvik türü, bulunduğu gelişim aşamasına göre
dokunsal bir unsur da barındırıyor mu? mutlaka değişecektir. Oyun ortamları, çocuğun ilgi
Kumanda ederken kullanılacak tekerlek, düğme ya ve motivasyonunu bir yetişkin tarafından devamlı
da kol elle tutmadan da hareket ettirilebiliyor mu? motive edilmeden ve/veya yardım almadan sürekli
Etkinlik iki ya da daha fazla oyuncunun katılımına kılacak kadar etkili olmalıdır. Uyarlamada kullanılan
izin veriyor mu? kaynak: Inclusive Outdoor Learning Environments: an
introductory guide [Kapsayıcı Bina Dışı Öğrenim Ortamları:
Etkinlik temellilik: Tanıtım Kılavuzu] Geniş bilgi için: www.beyondaccess.org
Geleneksel yaklaşım, kaydıraklar, salıncaklar,
tırmanma kafesleri ve benzeri bir dizi alet
bulundurulmasından yanadır. Bu aletler her ne
kadar birbirinden çok farklı görünse de, tek
tip etkinliği destekler. Oysa oyun alanları, bir
ekipman listesini doldurmakla kalmayıp, çeşitli
türden etkinliği destekler nitelikte olmalıdır. Her
tip oyun etkinliği, çok sayıda farklı gelişimsel
ihtiyacı karşılar. Örneğin; baş dönmesi etkinlikleri,
pasif dinlenme, keşif amaçlı etkinlikler, tiyatro
etkinlikleri, interaktif etkinlikler ve pratik amaçlı
etkinlikler.

Duyusal bakımdan zenginlik:
Organize duyusal unsurlar, çocukların oyun
alanını anlamasına yardımcı olacaktır. Örneğin,
ağaçlardan biri, bir rüzgâr çanı yardımıyla

204 | HERKES İÇİN EĞİTİM